Ada yang bertanya kenapa Mat Kilau tidak keluar
dari persembunyian selepas Tanah Melayu merdeka.
Ramai pahlawan yg bersembunyi sebenarnya. Bila
sudah merdekapun Mat kilau tdk yakin kerana British masih memegang kendali
politik, ekonomi bahkan keselamatan (military). Apa jaminan Kerajaan
Persekutuan selepas baru merdeka akan melindungi Mat Kiĺau yg dicop penderhaka
bersama Datuk Bahaman dan Tok Gajah?
[Nota tambahan: seorang tokoh Tuangku Tambusai yg
melawan Belanda dlm Perang Paderi (1821 - 35) di Sumatera Barat berhijrah ke
Paroi, Seremban NS. Bila pecah perang dgn British di Ampangan 1874 beliau
mendiamkan diri dan terlibat membina institusi pendidikan bersama datuk kpd Ust
Dr Mohd Farid (mantan Presiden Ikram). Jika British tahu keberadaan beliau
pasti akan diekstradisi ke Sumatera kerana British dan Belanda sudah terikat
dgn Perjanjian London 1824 dan Sumatera Tektrat 1870)]
British masih mengekalkan pengkalan tenteranya
(antaranya pengkalan udara di Minden, pengkalan tentera lautnya di Woodlands).
British yg meminpin pasukan keselamatan dalam menghadapi komunis insurgency
(darurat) meskipun sudah merdeka pada tahun 1957 (hingga 1960). Bahkan bila
berlaku konfrantasi British menggerakkan tentera Komanwel utk menghadapi
pencerobohan tentera Indonesia di Sarawak khususnya. Tahun 1965 baru berlaku
sedikit peningkatan kepada keselamatan negara. Singapura keluar dari Malaysia
dan hubungan antara Indonesia-Malaysia dipulihkan. Aspek keselamatan serantau
berpindah ke Indo China. Britain pada waktu ini lebih banyak memberikan
sokongan logistik kepada US bahkan melibatkan Australia dalam operasi
ketenteraan.
Ketika era 60an yang sangat panas, pelbagai pihak
akan dicop sebagai anasir subversif. Sekiranya Mat Kilau muncul pada saat itu
beliau boleh sahaja di'amankan' kerana dikhuatiri boleh menjadi inspirasi
kepada sesiapa yang melawan walaupun bukan dari kalangan PKM dan agen agen
mereka.
Akhirnya beliau muncul pada tahun 1969 pada usia
122 tahun. Itupun satu pasukan penyiasat dibentuk dengan pelbagai pertemuan
eksklusif. Satu laporan dikeluarkan dengan penglibatan pelbagai pihak termasuk
waris-waris, ketua kampung, peg daerah, arkib, jab muzeum, Jab Sejarah Univ
Malaya dan tokoh-tokoh sebanyak 88 halaman. Akhirnya individu yang muncul dgn
nama Muhammad bin Ibrahim (No KP 2044778) disahkan sebagai Mat Kilau yang di
istihar 'terbunuh' pada tahun 1895.
Dr Hafidzi Mohd Noor