KUALA LUMPUR – Lembaga Tabung Haji (TH)
tidak wajar diletakkan di bawah seliaan Bank Negara Malaysia (BNM) kerana ia
bukannya bank yang menjalankan aktiviti menawarkan pinjaman mahupun insurans
atau takaful kepada orang ramai.
Malah, ia juga tidak terdedah kepada risiko kredit iaitu risiko
yang terkait dengan keberangkalian peminjam tidak mampu membayar balik pinjaman
yang menjadi fokus BNM
TH bukannnya bank yang jaminan ke atas
wang-wang pendeposit hanya dijamin sebanyak RM250,000 oleh Perbadanan Insuran
Deposit Malaysia (PIDM), sebaliknya di bawah Akta Tabung Haji 1995, setiap sen
wang pendeposit dijamin oleh kerajaan tanpa had dan bukannya bank yang mana
kadar hibah bank-bank dikawalselia oleh BNM supaya tidak terlalu jauh nilainya
agar wujud padang yang sama rata, bagi mengelakkan pendeposit mudah berpindah
dari satu bank ke bank lain.
Sebaliknya, tegas Datuk Asyraf Wajdi Dasuki, TH bebas menawarkan
hibah berasaskan keuntungan selepas tolak zakat selagi mana tidak melanggar
akta dan dipersetujui oleh lembaga pengarah dan diluluskan Ketua Audit Negara.
Jelasnya, aktiviti utama TH adalah menguruskan hal ehwal operasi
haji, selain menguruskan dana-dana pendeposit untuk dilaburkan sama ada dalam
bentuk jual-beli saham/sekuriti, terlibat dalam aktivisi perkongsian dan
perusahaan, ataupun dibenarkan menubuhkan anak syarikat untuk terlibat dalam
pelbagai bentuk perniagaan seperti perladangan, hartanah, perhotelan, minyak
dan gas serta lain-lain.
TH bukan bank yang hanya fokus aktiviti
memberi pinjaman, sebaliknya terlibat dalam banyak bentuk perniagaan selaras
dengan mandat Akta Tabung Haji yang jelas di luar skop kawalselia dan kepakaran
BNM.
Lagipun, BNM sebagaimana peranan Bank Pusat di seluruh dunia
tidak mempunyai kepakaran mengawal selia aktiviti perniagaan selain
pinjaman/insurans yang terdedah kepada pelbagai risiko lain selain risiko
kredit, seperti perladangan, hartanah, perhotelan, minyak dan gas dan
lain-lain.
Sebaliknya, TH adalah insitusi seperti syarikat pengurusan dana
yang lebih sesuai dikawalselia oleh Suruhanjaya Sekuriti berbanding BNM.
Bagaimanapun, Ketua Pemuda UMNO itu
memberi beberapa cadangan sekiranya aspek tadbir urus TH menjadi asas
pertimbangan untuk dikawal selia BNM.
Yang pertama, Sektor Pengurusan Dana yang bertanggungjawab
menguruskan wang simpanan bakal haji dan ditadbir secara profesional oleh pihak
pengurusan dana yang bertauliah dan berlesen mengikut garis panduan dan
peraturan yang ditetapkan oleh Suruhanjaya Sekuriti Malaysia.
Manakala Sektor Operasi Pengurusan Haji yang bertanggungjawab
sepenuhnya perihal pengendalian kebajikan dan urusan jemaah haji daripada aspek
sebelum menunaikan haji (kursus, dokumentasi) sehinggalah pengurusan manasik
haji sepanjang berada di Tanah Suci yang menjadi kelebihan dan kepakaran utama
TH sejak awal penubuhan.
Kedua, pembahagian dua sektor ini bagi memastikan mereka yang
mengurus dana dan membelanjakan dana adalah daripada dua entiti yang berbeza,
sekali gus dapat meningkatkan lagi tahap keberkesanan dan kecekapan tadbir urus
korporat TH.
Cadangan ketiga, Lembaga TH adalah badan induk yang mengawal
kedua-dua sektor ini dengan lembaga pengarah dan pengurusannya masing-masing
dan tidak boleh berlaku pertindihan personaliti mahupun tanggungjawab bagi
memastikan wujud kemandirian antara dua sektor yang terlibat dengan pengurusan
dana dan penggunaan dana dalam bentuk operasi haji.
Keempat, pemilihan ahli Lembaga TH dan lembaga pengarah
kedua-dua sektor di atas boleh dilakukan oleh sebuah Jawatankuasa Parlimen yang
bertindak memilih calon-calon yang benar-benar berkelayakan, profesional dan
mempunyai kepakaran khusus yang diperlukan mengikut keperluan aktiviti
perniagaan yang TH terlibat.
Terakhir, pemilihan ahli Lembaga TH dan lembaga pengarah
kedua-dua sektor di atas mesti bebas daripada mereka yang berjawatan dalam
mana-mana parti politik.
Katanya, amalan ini boleh diambil manfaat daripada Garis Panduan
Tadbir Urus Institusi Kewangan oleh BNM yang mensyaratkan antara kriteria Ahli
Lembaga Pengarah Bank tidak boleh menjawat jawatan parti politik.
”Seharusnya apa jua tindakan untuk memperkemaskan dan menambah baik aspek tadbir urus TH mestilah bersandarkan kefahaman holistik mengenai tabii dan sifat organisasi tersebut yang unik dan istimewa bagi mengelakkan sebarang pendekatan simplistik yang dilihat terburu-buru hingga bakal mengorbankan matlamat penubuhan TH yang selama zaman BN menunjukkan prestasi kewangan yang amat baik dan diyakini oleh rakyat,” ujar beliau. – MG